Chałka, popularny wypiek w Polsce, ma swoje źródła w biblijnym hebrajskim. Tradycja jej wypiekania jest ważna dla kultury żydowskiej.
Samo słowo „chałka” wzięło się z biblijnego hebrajskiego חַלָּה (chala), mimo że w polskich przekładach biblijnych raczej nie pojawia się to słowo (zwykle jest tam „ciasto”, „placek”).
Chałka w Biblii
We fragmencie księgi Kapłańskiej o tzw. chlebach pokładnych (Kpł 24,5-9) czytamy o nakazie upieczenia „dwunastu placków”, a w oryginale שְׁתֵּים עֶשְׂרֵה חַלּוֹת (sztem esre chalot). Słowo חַלּוֹת (chalot) to liczba mnoga od חַלָּה (chala). Mają być umieszczone na stole przed Panem (Adonaj) jako „chleb na pamiątkę” (לַלֶּחֶם לְאַזְכָּרָה). Dodano też, że chałka powinna być przygotowywana co szabat jako wieczne przymierze (בְּרִית עוֹלָם brit olam).
Ten nakaz Tory jest praktykowany do dziś: w tradycji żydowskiej na szabatowym stole musi pojawić się chałka.
Chałka: symbolika liczb
Tradycyjne wypiekanie dwóch chałek, z każdą złożoną z sześciu warkoczy, ma głębokie korzenie w historii opisanej w Biblii. To nie tylko kulinarne umiejętności, ale również znak pełen symboliki, łączący się z biblijnym dziedzictwem.
W Księdze Wyjścia czytamy o czasach, gdy Izraelici wędrowali przez pustynię. Bóg dostarczał im manny, codziennego pożywienia, a w dni szóstej mieli otrzymać podwójną porcję, aby nie zbierać manny w Szabat. To właśnie to podwójne dzielenie się manną wpisuje się w tradycję dwóch chałek.
Symbolika dwunastu warkoczy wokół każdej chałki odnosi się do dwunastu plemion biblijnych. Każdy warkocz reprezentuje jedno z tych plemion, stanowiąc jednocześnie element jedności. Kiedy spożywamy te dwie chałki na szabatowym stole, przypominamy sobie o wspólnym dziedzictwie, jednocześnie podkreślając jedność narodu.
W ten sposób chałka staje się nie tylko pożywieniem dla ciała, ale także narzędziem przekazu historycznego i religijnego. Jest to kontynuacja prastarej tradycji, która przenosi nas przez wieki, łącząc współczesność z dumną historią ludu Izraela. Na szabatowym stole, dwie chałki stają się symbolem zarówno obfitości, jak i jedności, przypominając nam o boskim zapewnieniu i wspólnym dziedzictwie dwunastu plemion.
Czas pieczenia chałki
Interesującym detalem jest również czas pieczenia chałki (jak podają niektóre przepisy) – powinny być to 22 minuty, co jest równoznaczne z liczbą liter w alfabecie hebrajskim. To subtelne nawiązanie do języka, w którym zapisane są pierwotne teksty biblijne.
Na bieżąco polecamy różne rzeczy na naszych social mediach: Instagram, Facebook.